Zon op je huid zonder schade

Zonlicht is een bron van vitamine D en geeft ons een gezonde kleur. Maar te veel zon is funest voor je huid en leidt steeds vaker tot huidkanker.

Zonaanbidders lijken nog weinig te willen doen met die kennis. Nederlanders houden van de zon, maar we weten niet hoe we ermee moeten omgaan. Bij de eerste zonnestralen gaan we er massaal op uit om de melkflessen en witte wangen bij te kleuren. De eerste echt warme dag wordt meestal gevierd met urenlang bakken in het zand.

In de winter nemen velen een abonnement op de zonnebank. Wie lekker bruin is, voldoet aan het modebeeld, ziet er gezond uit en krijgt complimentjes. Totdat op latere leeftijd pigmentvlekken en rimpels verschijnen.

Zoals voor zoveel zaken geldt ook voor zonnen: doe het met mate en met beleid, zegt dermatoloog Daan der Kinderen, sinds kort verbonden aan de Mauritskliniek in Nijmegen. „In de veertien jaar dat ik dermatoloog ben, heb ik het bewustzijn de laatste jaren iets zien toenemen; maar helaas bij een vrij beperkte groep mensen.

,,Jonge moeders vonden het vroeger een goed teken als hun kleintje met een rode blos rondliep. Door alle voorlichting begint door te dringen dat je peuters en kleutersbeter uit de zon kan houden of heel goed moet insmeren.''

Ultraviolette straling in het licht is gezond, omdat het zorgt voor de aanmaak van vitamine D in de huid, de vitamine die onder andere belangrijk is voor sterke botten en tanden en het op peil houden van de lichamelijke weerstand tegen ziektes. UV-straling kan echter ook schadelijk zijn.

Er zijn twee soorten UV-stralen: UVA dringt diep door in de huid en zorgt op den duur voor veroudering, omdat het schade aanricht. Gezonde huidcellen worden door UVA beschadigd, de straling bevordert pigmentvlekken en uitdroging en vermindert het gehalte aan collageen en elastinevezels, die zorgen voor stevigheid.

De tweede soort straling, UVB, ‘werkt’ meer in op het huidoppervlak en kan zorgen voor verbranding, wat op lange termijn kan leiden tot beschadigingen en veranderingen in het DNA, wat weer kan leiden tot huidkanker.

Meer kennis over de risico’s van het zonnen is vooral hard nodig, omdat huidkanker onstuitbaar toeneemt. In 2000 ging het om 21.000 nieuwe gevallen, in 2015 zullen dat naar schatting bijna 37.000 zijn; een stijging van 75 procent.

Anderhalve week geleden stelde het Nationaal Huidfonds dat naar schatting een op de zes Nederlanders te maken krijgt met deze ziekte. Vooral oudere Nederlanders die vroeger onwetend in de zon hebben gelegen zonder zich te beschermen, lopen risico. Reden voor KWF Kankerbestrijding om de voorlichting over dit onderwerp en voorkoming van huidkanker tot een van haar speerpunten te maken. Vorig jaar bleek uit onderzoek dat een kwart van de Nederlanders zich nooit beschermt tegen de zon.

Die zomer begon het KWF dan ook met een sms-actie. Als de UV-straling hoger is dan 7, kunnen mensen een waarschuwingsbericht op hun mobieltje krijgen. „Ook op niet-warme dagen kan de UV-straling erg hoog zijn,’’ zegt woordvoerder M. Meijer. Half april van dit jaar ging het eerste alarm de deur uit, erg vroeg voor de tijd van het jaar. Volgens Meijer is ongeveer tien keer per jaar zo’n waarschuwing op zijn plaats.

„We merken aan de enorme hoeveelheid vragen dat er heel veel onwetendheid is en dat mensen op zoek zijn naar goede informatie. In onze nieuwste campagne richten we ons op ouders met heel jonge kinderen. Uit onderzoek is gebleken dat hoe vaker kleintjes verbranden, des te meer risico ze op latere leeftijd lopen op huidkanker.’’

Dermatoloog Der Kinderen heeft echter al door dat waarschuwing voor huidkanker meestal weinig indruk maakt in zijn gesprekken met patiënten. „Van de zonschade die je vandaag oploopt, merk je morgen niets, dat is het probleem. Als ik mensen voorlicht, gebruik ik ook cosmetische argumenten, die zetten nog wat zoden aan de dijk.’’

Zonschade zorgt op termijn voor onregelmatige verhoorning van de huid (verdikking), het zorgt voor pigmentvlekken en uitzetting van de bloedvaatjes. Veroudering van de huid wordt voor negentig procent door de zon bepaald en voor tien procent door je leeftijd.

Der Kinderen: „De mededeling ‘over dertig jaar kunt u huidkanker krijgen’ komt niet aan. Mensen denken: ‘wie dan leeft, wie dan zorgt’. Maar of ze er op hun 60ste tien jaar ouder uitzien door zonschade, maakt meer indruk.’’ Langzaam bruinen is dus het devies, door je huid geleidelijk aan het zonlicht te laten wennen.

Zonnebrandcrème is niet perfect, maar bij goed gebruik - regelmatig, overal smeren en niet te dun - bieden ze een goede bescherming. Veel mensen laten smeren achterwege omdat het zoveel tijd kost, al is dermatoloog Der Kinderen het daarmee oneens: „Smeren kost minder tijd dan tanden poetsen.’’

Bron: Pharma.nl