WHO: ’Meeroken kost wereldwijd 600 duizend levens’

Elk jaar overlijden wereldwijd 600 duizend mensen aan het passief inademen van sigarettenrook. Onder hen zijn 165 duizend kinderen, stellen onderzoekers van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO vandaag in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.



Het is de eerste schatting voor de schade die meeroken wereldwijd veroorzaakt. De groep meerookdoden, die ongeveer 1 procent van het totale aantal sterfgevallen ter wereld beslaat, bestaat voor bijna de helft uit volwassen vrouwen. Zij krijgen thuis veel rook binnen van hun mannen, die vaker zelf roken. Volwassen mannen vormen een kwart van de meerookdoden, net als kinderen, die vooral sterven in arme landen.

Evenals bij rokers blijkt de meeste sterfte onder meerokers te wijten aan hartinfarcten. Verder overlijden veel van hen aan luchtweginfecties, astma en longkanker. Daarnaast zorgt meeroken voor veel langdurige ziekten.

De deskundigen gebruikten het jaar 2004 als basis voor hun berekeningen. Dit was het meest recente jaar waarvoor ze cijfers hadden, voor in totaal 192 landen. Wereldwijd blijkt een derde van alle volwassen niet-rokers een meeroker; van de kinderen rookt zelfs 40 procent mee. De onderzoekers vermenigvuldigden deze blootstelling met bekende risicoschatters voor ziekte en dood, en kwamen zo op hun uitkomsten.

Bert Brunekreef, hoogleraar milieu-epidemiologie aan de Universiteit Utrecht, noemt de studie degelijk. Wel zitten er volgens hem onzekerheden in. Het is bijvoorbeeld de vraag of passief ingeademde sigarettenrook de gezondheid ook schaadt in hutjes waar op open houtvuur wordt gekookt. Doordat die kennis ontbreekt, moesten de onderzoekers noodgedwongen met algemene risicoschatters werken. Daardoor vallen hun berekeningen soms wellicht te hoog uit.

Voor Nederland voerde de Gezondheidsraad in 2003 een gelijksoortige schatting uit. De raad concludeerde dat jaarlijks duizenden Nederlanders overleden aan meeroken: 210 aan longkanker, en enkele duizenden aan hart- en vaatziekten. Er kwam veel kritiek op deze schatting, die te onzeker zou zijn. Maar dát meeroken veel schade aanrichtte, werd niet betwist.

De wereld telt 1,2 miljard rokers. Zij stellen hun medeburgers meestal thuis aan rook bloot. Daarom vinden de WHO-onderzoekers dat overheden hun antirookwetten moeten uitbreiden tot in de huiskamer, vooral ter bescherming van vrouwen en kinderen.

Floor van Leeuwen, hoogleraar epidemiologie van kanker in het Nederlands Kanker Instituut, vindt de WHO-berekening plausibel, in elk geval op haar eigen kennisgebied: longkanker. „Als het getal van die 600 duizend doden klopt, is dat heel schokkend. En dan te bedenken dat de Nederlandse overheid het roken in kleine cafés weer toestaat. Wat een slappe was! Ook al omdat we uit de opvoedkunde weten dat het een slechte zaak is om terug te komen op een eerder besluit.”

De 600 duizend sterfgevallen onder meerokers komen bovenop de 5,1 miljoen voortijdige doden die volgens de WHO-deskundigen in 2004 vielen als gevolg van het roken zelf.

bron