Gesprek met mevrouw Cegerek tweede kamer beleid houtstook

Vanmiddag heb ik gesprek gehad met mevrouw Cegerek over houtstook. Ik wilde weten of de brief van de GGD nog beantwoord gaat worden. Haar tip was om het Longfonds te gaan benaderen. Het gaat om deze brief:


Geachte mevrouw Dijksma,


De Noordelijke GGD'en hebben een rapport "Overlast door houtrook" geschreven 

bestaande uit een literatuuroverzicht van gezondheidseffecten door houtstook en 

een onderzoek naar bruikbaarheid van een fijnstofmeetapparaat (PM2,5) om 

klachten over houtrookoverlast inzichtelijk te maken. 


Na raadpleging van bet RIVM heeft u onlangs aan de Tweede Kamer een brief 

geschreven met uw reactie op dit houtrook-onderzoek. U onderschrijft dat 

boutstook door particulieren schadelijke effecten kan hebben op de gezondheid en 

u geeft aan bet onderzoek te beschouwen als ondersteuning van het door u 

ingezette beleid. 


Het RIVM heeft aangegeven dat de gebruikte low-cost sensoren vrijwel zeker niet 

aan de gangbare onzekerheidscriteria voldoen. U concludeert dat de 

meetresultaten van de GGD met de nodige voorzichtigheid bekeken moeten 

Worden en dat een toetsing ten opzichte van de WHO-advieswaarde feitelijk niet 

opportuun is. In het kader van het programma Slimme en Gezonde Stad wordt 

bekeken of en op welke wijze verbeterde apparatuur een bijdrage kan leveren aan 

het meten van luchtverontreiniging. 


In de brief zet u uiteen dat het beleid gericht is op verandering van stookgedrag 

door bet aanbieden van informatie en bet bevorderen van communicatie. Voor het 

overige vind u dat een lokale aanpak voor de hand ligt aangezien plaatselijk grote 

verschillen kunnen bestaan in overlast, o.a. door verschillen in frequentie en duur 

van de blootstelling. U stelt dat de gemeenten gebruik kunnen maken van een 

aantal bevoegdheden binnen de bestaande wet- en regelgeving: "Het Bouwbesluit 

stelt eisen aan rookkanalen en bevel een verbod op het verspreiden van hinderlijke of schadelijke rook, roet en stank. Via een algemene plaatselijke  verordering kan de gemeente ertoe besluiten het stoken van hout te reguleren." 

In 2022 zullen in de Europese Unie producteisen voor houtkachels van kracht 

worden, met een typekeuring voor houtkachels die in overeenstemming is met de 

thans in Duitsland geldende strengere normen. 


Een en ander is in lijn met uw eerdere mededelingen over het beleid. Wij zijn 

verheugd dat de beleidslijnen die u noemt, berusten op de erkenning dat naast het 

algemene luchtkwaliteitsbeleid specifieke aandacht nodig is voor de zeer 

plaatselijk sterke tot zeer sterke luchtverontreiniging door houtstook in woningen. 

Ook zijn wij verheugd over uw erkenning dat houtstook door particulieren de 

gezondheid van buren kan aantasten. 


De beoogde hulpmiddelen voor bet informeren van en communiceren met 

houtstokers zijn nuttig, maar zullen niet voorkomen dat er altijd mensen zijn die 

geen rekening (willen) houden met de buren. Uit een recente peiling door 

Motivaction in opdracht van Milieu Centraal blijkt dat 23% van de responderende 

houtstokers niet bereid is om (weer) maatregelen te nemen om overlast te 

beperken. Omdat bet aantal houtstokers zeer groot is, gaat bet om zeer veel 

locaties waar bet voorgenomen beleid geen verbetering zal opleveren. Volgens 

Milieu Centraal heeft 10% Nederlanders grote last van houtstook. Dit zal dus zo 

blijven bij tenminste 2% als het aantal houtstokers niet toeneemt en bet beleid 

slechts gericht blijft op informeren en communiceren. Het gaat dan om 340.000 

mensen. In uw brief lezen we dat de overheid - namelijk de lokale overheid - een 

taak heeft om op te treden in bet geval van extreme overlast en/of 

gezondheidsrisico's door houtrook. 


Producteisen aan houtkachels inclusief een verplichte typekeuring vanaf 2022 zijn 

nuttig maar zullen pas op zeer lange termijn effect hebben gezien de langzame 

spontane vervanging van kachels die al in gebruik zijn. Bovendien blijft de 

hoeveelheid en samenstelling van de rook ook van een goedgekeurde kachel sterk 

afhangen van het stookgedrag. Ons inziens zijn er dus ook andere maatregelen. 


Een aantal aspecten die wij in ons GGD-rapport benoemen, blijven ons inziens 

buiten beeld. 

1. De brief stelt dat bet onderzoek van de GGD'en en alleen op overlast en niet op 

gezondheidsklachten gericht was. Dit is onjuist. Aan de onderzochte personen 

is gevraagd om naast hinder ook gezondheidsklachten aan te geven. Beide 

maakten deel uit van de score die ter wille van de eenvoud de 'overlastscore' is 

genoemd. 

2. Het is onbekend in hoeveel gevallen de gezondheid in strikte zin wordt 

aangetast. Het is aan te bevelen dat landelijk onderzoek gedaan gaat worden 

naar de omvang van dit probleem. Het is aan de rijksoverheid om dit te 

organiseren dan wel te faciliteren. 


3 U stelt dat bij aantasting van de gezondheid een lokale aanpak het meest voor 

de hand ligt omdat plaatselijk grote verschillen bestaan. Dit zijn weliswaar 

vooral verschillen binnen gemeenten en minder verschillen tussen gemeenten, 

maar gemeenten zijn in principe bereid tot een dergelijke lokale aanpak. Maar 

ze constateren dat uit de jurisprudentie blijkt dat zij niet effectief kunnen 

optreden op basis van de huidige regelgeving. De brief aan de Kamer gaat 

helaas niet in op de herhaaldelijk gegeven signalen. 


4. U stelt dat de gemeenten kunnen optreden op basis van het Bouwbesluit dat 

een verbod bevat op bet verspreiden van hinderlijke of schadelijke rook, root 

en stank. Juist dit verbod blijkt in de praktijk niet te handhaven aangezien nog 

geen gemeente erin is geslaagd in beroepsprocedures bij de Raad van State 

handhavende maatregelen overeind te houden. Bovendien heeft het ministerie 

van I en M het voornemen dit verbod te schrappen bij het overbrengen van 

het Bouwbesluit naar de Omgevingswet. 



5. De eisen die het Bouwbesluit stelt aan rookkanalen zijn niet gericht op 

bescherming van buren tegen rook zoals u in uw brief ten onrechte 

suggereert, maar ter bescherming van degenen die aanwezig zijn in de 

woning e.d. met een rookkanaal. Het GGD-rapport beschrijft dat het wettelijk 

is toegestaan dat een schoorsteen vlak bij de ramen, roosters of 

aanzuigopeningen voor ventilatielucht van de buren zit. Dit is in het rapport 

benoemd. 



6. U stelt dat gemeenten het stoken van hout kunnen reguleren via een algemene 

plaatselijke verordening. De VNG heeft aangegeven dit geen begaanbare weg 

te vinden, onder andere omdat de APV geen regelgeving mag bevatten 

aangaande onderwerpen waarvoor al van rijkswege voorschriften bestaan. 






7. Het GGD-rapport signaleert tevens dat de politie geen specifieke 

rechtsgronden heeft om op te treden tegen extreme overlast door houtrook, in 

tegenstelling tot overlast door geluid. Hierover staat in het Wetboek van 

Strafrecht dat burengerucht en rumoer verboden zijn.