NL economie uit recessie, consument terughoudend

De export heeft de Nederlandse economie in het derde kwartaal van 2009 uit de recessie getrokken, de Nederlandse consument hield echter de hand nog stevig op de knip. Dit blijkt vrijdag uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).




Omdat de economie volgens een eerste raming van het CBS een lichte groei liet zien ten opzichte van een kwartaal eerder, is volgens de gangbare definitie de recessie in Nederland voorbij. Het is de eerste positieve kwartaal-op-kwartaal groei die wordt opgetekend na vier kwartalen van krimp.

De Nederlandse economie groeide volgens de voorlopige cijfers op kwartaalbasis met 0,4%. In het eerste en tweede kwartaal slonk het bruto binnenlands product achtereenvolgens 2,4% en 1,0%.

Ten opzichte van een jaar eerder was nog wel sprake van een teruggang. Jaar-op-jaar kromp de economie met 3,7%. Deze krimp is aanzienlijk kleiner dan die in het eerste en tweede kwartaal, toen de krimp respectievelijk 4,5% en 5,4% bedroeg.

Hoofdeconoom Michiel Vergeer van CBS spreekt in een toelichting van "een broos herstel". Hij wijst erop dat het belangrijkste verschil met het tweede kwartaal zit in de uitvoer.

In het derde kwartaal lag het volume van de uitvoer van goederen en diensten 8,1% lager dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. "Deze krimp is veel minder ernstig dan die in het voorgaande halfjaar", waarin de uitvoer er volgens Vergeer met een daling van 12% ronduit "deplorabel" bijlag.

Hij wijst erop dat de 3% verbetering kwartaal-op-kwartaal vooral voor rekening komt van een viertal Aziatische landen: China, Maleisie, Singapore en Thailand. De export naar deze regio veerde ten opzichte van een jaar eerder op met 45%.

Huishoudens hielden zoals gezegd de hand op de knip en besteedden in het derde kwartaal 2,6% minder dan een jaar eerder. Deze daling is vrijwel gelijk aan die in de beide voorgaande kwartalen. Vooral de bestedingen aan duurzame consumptiegoederen waren flink lager.

Zo zijn in de afgelopen driemaandsperiode 21% minder auto's verkocht, zakte de omzet in consumentenelektronica 13% en werd 10% minder besteed aan meubelen. De zogenaamde slooppremie voor oude auto's lijkt dan ook weinig effect te sorteren, aldus Vergeer.

De macro-econoom wijt de terughoudendheid vooral aan een laag consumentenvertrouwen, onzekerheid over de toekomst, maar ook aan geringere bereidheid op consumptief krediet te kopen. Op hun beurt zijn deze factoren weer terug te voeren op de baanzekerheid. "Als het guur is op de arbeidsmarkt, dan worden mensen voorzichtig."

In het derde kwartaal van 2009 waren er 143.000 banen minder dan in hetzelfde kwartaal van 2008. Deze daling van 1,8% is veel groter dan in het tweede kwartaal. De lagere productieniveaus werken met enige vertraging nu ook stevig door in de werkgelegenheid, stelt het statistiekenbureau.

Al is de werkloosheid, die met net onder de 400.000 werklozen op 5,1% is gekomen, opvallend laag in internationaal perspectief. In de Europese Unie is de werkloosheid opgelopen tot net onder de 10% en in de Verenigde Staten is de 10% al gepasseerd.

Vergeer waarschuwt dat ondanks het lage niveau in Nederland er "nog veel in de pijplijn zit". Hij wijst hierbij op al aangekondigde reorganisatieplannen. Verder blijft hij somber over de bouw.

In deze sector neemt CBS nog steeds versnellende teruggang waar. De bouwnijverheid was in het derde kwartaal met een krimp van 7,9% de snelst krimpende bedrijfstak. Volgens Vergeer is het eind hier nog niet in zicht, omdat gebouwd wordt aan bestaande projecten, maar nagenoeg geen nieuwe vergunningen worden aangevraagd.

Over de eerste drie kwartalen bedroeg de krimp 4,5%. "Daarmee is 2009 op weg naar de grootste krimp die op jaarbasis na de Tweede Wereldoorlog gemeten is", constateert de econoom.

In voorspellingen die gebruikt zijn voor het begrotingsbeleid van de overheid, voorspelt het Centraal Planbureau (CPB) voor dit jaar een krimp van 4,75%. De denktank gaat vooralsnog uit van nulgroei in 2010.

bron