Enorme aardbeving in Chili

Een enorme aardbeving met de kracht van 8,8 op de schaal van Richter heeft Chili getroffen. Het gaat om de zwaarste aardbeving sinds 1960. De aardbeving veroorzaakte ook een tsunami die een muur van water tot vier meter hoog deed crashen op de Chileense kust. De tsunami reist nu de andere richting de Stille Oceaan door. Er wordt momenteel op verschillende plaatsen in de wereld geëvacueerd. In de hoofdstad Santiago, 320 km van het epicentrum, zijn gebouwen ingestort. Volgens getuigen duurde de schok 3 à vier minuten. Ondertussen zijn er ook al veel naschokken geregistreerd, zopas nog eentje van 6,2 en eentje van 6,9.
In Japan, aan de andere kant van de Stille Oceaan is zopas ook een tsunami-alarm afgekondigd. Er gelden ondertussen tsunami-alerts in Nieuw-Zeeland, Rusland, Taipe (China) en op alle eilanden in de Stille Oceaan, inclusief Hawaii. De autoriteiten in de Filipijnen hebben de oostkust van het land opgeroepen zich voor te bereiden op een evacuatie.

De data die de boeien die tsunami's meten in de Stille Oceaan momenteel uitzenden, geven reden tot zorgen. Relatief gezien dubbel van wat er werd gemeten voor de tsunami die Samoa vernietigde enkele maanden geleden. Op het kaartje onderaan dit artikel kan u zien wanneer de vloedgolf de bedreigde kusten bereikt.

Tsunami's worden groter naarmate ze het diepwater verlaten en de kust naderen. Bij de tsunamiramp van 2004 in Zuidoost-Azië bereikte de vloedgolf bij impact op de kust hoogtes tot 25 meter en meer.

Weggevaagd door tsunami
Talcahuano, met 200.000 inwoners, kreeg een golf van minstens vier meter over zich heen, en is naar alle waarschijnlijkheid weggevaagd. Valparaíso, de grootste havenstad van Chili met 300.000 inwoners, kreeg een vloedgolf van 3 meter over zich.

Valparaíso wordt beschouwd als een van indrukwekkendste steden van Latijns-Amerika. De stad ligt op meerdere steile hellingen die uitkomen in de Grote Oceaan. In de binnenstad vindt men veel architecturaal en cultureel erfgoed. Valparaíso staat dan ook op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Het epicentrum van de aardbeving lag op amper 100 kilometer van Concepcion, de tweede grootste agglomeratie van het land met anderhalf miljoen inwoners, en pal voor de kust van de Maule-regio. "We hebben nog niks gehoord uit die regio", stelde een collega van CNN aan een expert van het Amerikaans Geologisch Instituut (USGS). "U gaat niks horen", antwoordde die, "dit is acht-punt-acht mevrouw".

Wat daar niet platgegooid is, heeft snel na de beving een vloedgolf over zich gekregen. Er is nog geen zicht op hoe erg die was, maar op z'n minst drie meter hoog volgens data van de boeien, waarschijnlijk meer eenmaal aan de kust. Een aantal factoren voorspellen weinig goeds: de aardbeving vond niet echt diep in de aardkorst plaats, de zee is niet echt diep voor de kust én satelietbeelden laten zien dat er veel bebouwing vlak bij de zee is.

Stroom weg
In grote delen van het land is de stroom uitgevallen. Ook de water-, elektriciteit- en telefoonvoorzieningen zijn op vele plaatsen buiten dienst. Er wordt schade gerapporteerd aan wegen, bruggen en gebouwen, al is er nog geen globaal overzicht van de omvang van de schade. De aardbeving werd gevoeld  tot in Argentinië.

Volgens de aftredende Chileense presidente Michelle Bachelet zijn al minstens zes slachtoffers gevallen bij de aardbeving van zaterdagochtend voor de kust van Chili. Het worden er honderden zoniet tienduizenden. De schade zal pas bij het aanbreken van het daglicht echt duidelijk worden.

Volgens het Amerikaanse geologische instituut heeft zich inmiddels rond 3.52 uur lokale tijd, 20 minuten na de schok, een eerste naschok voorgedaan, met een magnitude van 6,2.

Santiago
De schok was zo hevig dat in hoofdstad Santiago, 320 kilometer verderop, de stroom uitviel. Die ligt in grote delen van de stad overigens nog steeds uit. Collega's melden dat de beving hen uit bed slingerde.

In Santiago zijn ook gebouwen gescheurd. Er duiken nu ook berichten op over gebouwen die daar zijn ingestort. Er zou ook schade zijn aan ziekenhuizen. Hotelmedewerkers en -gasten in Santiago melden ook veel glasschade. De brug die het noorden en zuiden van Chili verbindt is "niet meer bruikbaar".

Tsunami
De schok duurde zeker 30 seconden volgens de Amerikaanse Geologische dienst, getuigen spreken over drie à vier minuten. Het was 3 uur 34 's nachts toen de aardbeving plaatsvond.

8,8 is 64 keer sterker dan de aardbeving die Haïti trof. Het is wachten op nieuws uit de getroffen regio. Die is relatief dun bevolkt, maar in en rond Concepcion wonen wel anderhalf miljoen mensen. Uit die stad is er nog geen nieuws.



Lege stad
In Chili loopt de zomervakantie op zijn eind. De hoofdstad loopt als het ware leeg tijdens die weken, en de rentrée was dit weekend op gang gekomen. Telefoneren en internetten met Chili gaat amper: de lijnen zijn beschadigd.

Zelfde plek als Valdivia-aardbeving
De aardbeving is gebeurd op ongeveer dezelfde plaats als de zwaarste van de 20ste eeuw: de Grote Chileense Aardbeving of de Valdivia-aardbeving was de sterkste aardbeving die ooit is waargenomen. Deze beving, die plaatsvond op 22 mei 1960 in de provincie Valdivia in Chili had een kracht van 9,5 op de schaal van Richter, wat overeenkomt met ongeveer 32 gigaton TNT.

Voorafgaand aan de aardbeving werd een dag eerder in hetzelfde gebied al getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,3 op de schaal van Richter, die aanzienlijke schade veroorzaakte en de telecommunicatie in het gebied platlegde. Hulp was net op gang gekomen toen om vijf voor drie 's middags de Grote Aardbeving toesloeg.

Loop van rivieren verlegd
De beving was zo krachtig dat rivieren hun loop verlegden en de vulkaan Puyehue uitbarstte. Wonderwel verloren in Chili maar naar schatting 3.000 mensen het leven, wat door een groot deel te verklaren is door het feit dat de aardbeving plaatsvond op een tijd dat er missen werden gehouden, en kerken vaak op steviger ondergrond staan dan andere gebouwen.

De beving veroorzaakte een tsunami. Chili en Peru werden getroffen door golven van 25 meter hoog, maar de tsunami reikte veel verder, tot aan de andere kant van de Grote Oceaan. De tsunami trof Paaseiland, Californië en Samoa. Hawaï werd getroffen door vloedgolven met een hoogte van tien meter, die aldaar 61 slachtoffers maakte. Ook in Japan en de Filipijnen waren doden te betreuren.

Ook in Japan
Een reeks eilanden in het uiterste zuiden van Japan is zaterdagochtend plaatselijke tijd ook al getroffen door een krachtige aardbeving. Het epicentrum bevond zich onder de zeebodem van de Grote Oceaan, nog geen 100 kilometer van het eiland Okinawa, een van de Riukiu(Ryukyu)-eilanden. De autoriteiten waarschuwden voor een tsunami van mogelijk twee meter hoogte in een beperkte regio.

De beving had een kracht van ongeveer 7 op de schaal van Richter. Volgens het Japanse persbureau Kyodo waren er geen berichten over schade of slachtoffers.

Japan wordt regelmatig getroffen door aardbevingen. Het land krijgt ongeveer 20 procent van de krachtigste aardschokken ter wereld te verduren. (mvl/adb)

bron