Advies over chronische ziekte en millieu voor patiënt

Een slecht milieu binnenshuis of buiten kan een bestaande ziekte verergeren. Ook kunnen mensen daardoor vatbaarder worden voor andere ziekten, zoals hart- en vaatziekten. Dat begint al in de baarmoeder, waar de nog ongeboren vrucht via de placenta blootgesteld kan worden aan allerlei door de mens geproduceerde stoffen, zoals b.v. cosmetica. Dat kan invloed hebben op de ontwikkeling van het zenuwstelsel en het immuunsysteem van het kind. Daarom heeft het Platform Gezondheid en Milieu (PGM), een samenwerkingsverband van verschillende maatschappelijke groepen, een boekje uitgegeven met adviezen voor patiëntenorganisaties, met aanbevelingen aan patiënten en met achtergrondinformatie over chronische ziekte en milieu.

Mensen die astmatisch of allergisch zijn, zijn ook vaker verkouden. Dat levert extra longschade op. Wonen ze in een omgeving met druk verkeer of andere bronnen van luchtverontreiniging, dan betekent dat een extra belasting. Slechte longen laten meer luchtvervuiling door en dat kan weer tot verdere schade aan andere orgaansystemen leiden. Mensen met longproblemen en mensen met hart- en vaatziekten lopen een verhoogd risico op ziekenhuisopname of sterfte bij ernstige luchtverontreiniging. De meeste chronische ziekten brengen een verhoogde kwetsbaarheid voor milieufactoren met zich mee, maar men is zich dat zelden bewust.

Een chronische ziekte ontwikkelt zich stapsgewijs en meestal over een langere periode. Langdurige blootstelling aan fijn stof is slecht voor de bloedvaten. Maar ook slechte longen, diabetes of slechte nieren kunnen tot hart- en vaatziekten leiden. Er is sprake van een ingewikkelde, vaak vertakte keten van oorzaak en gevolg. Bij elke stap kunnen milieu en leefstijlfactoren een rol spelen en wordt de gevoeligheid daarvoor groter. Blootstelling in de baarmoeder is vaak de eerste stap op de weg naar latere gezondheidsproblemen als overgewicht, CARA of kanker. Kanker geldt als een milieuziekte bij uitstek.

Waarschijnlijk is 80-90% van de kankers te wijten aan leefstijl en milieufactoren, maar het gaat vrijwel altijd om meerdere blootstellingen gedurende verschillende episoden. Tal van factoren, van bepaalde chemische stoffen, ioniserende straling tot fijn stof kunnen kanker veroorzaken of bevorderen. De ingrijpende gevolgen van kanker en de behandeling ervan brengen een verhoogde kwetsbaarheid voor milieufactoren met zich mee, waardoor de kwaliteit van het bestaan nog verder onder druk komt te staan. Maar naar de gevoeligheid van kankerpatiënten voor milieufactoren is tot nu toe nog heel weinig onderzoek gedaan.

Patiënten kunnen zelf een aantal maatregelen nemen om hun kwetsbaarheid te verminderen. Gewezen wordt op het belang van een schoon binnenmilieu met zo min mogelijk gebruik van synthetische bouwmaterialen en gebruiksartikelen waar letterlijk een luchtje aan zit. Ook goede ventilatie is van belang. Verder zouden patiënten het beste in een schone, onbelaste omgeving kunnen wonen. Mogelijk zijn sommige mensen gevoelig voor elektromagnetische velden van elektrische apparaten, draadloze verbindingen en zendapparatuur. Door regelmatig te sporten en stress te vermijden, wordt eveneens de kwetsbaarheid verminderd.

Ook de patiëntenorganisaties kunnen een rol spelen. Zij zouden meer aandacht moeten besteden aan de bedreiging die een slecht milieu vormt voor hun leden. Het is niet alleen de oorzaak van de ziekte, maar ook een belemmerende factor voor genezing, althans voor herstel en behoud van de levenskwaliteit. De organisaties kunnen aandringen op meer onderzoek en zorgvoorzieningen voor patiënten die overgevoelig reageren op lage concentraties chemische stoffen en andere belasting vanuit het milieu. Bij de leden van de patiëntenorganisaties bestaat zeker behoefte aan informatie over dit thema. Om daarop in te gaan heeft het PGM dit boekje uitgebracht.

Bron zorgkrant.nl