Éen stamcel voor de hele long

Uit één soort stamcel zijn verschillende longweefsels te maken. Daar is een team van Amerikaanse en Italiaanse onderzoekers in geslaagd. 'Dit onderzoek brengt alternatieven voor een longtransplantatie een stap dichterbij', zegt de Groningse hoogleraar Dirkje Postma.

Stamcellen zijn cellen die kunnen uitgroeien tot verschillende celtypen. Ze zitten in onder andere beenmerg, vetweefsel en in embryo’s. Tot nu toe worden stamcellen in de medische wetenschap bijvoorbeeld gebruikt voor leukemiepatiënten. Na een chemokuur kunnen stamcellen weer nieuwe bloedcellen produceren. In het lab zijn stamcellen ook al gebruikt om hartspierweefsel te maken. 'Zulk herstel van lichaamseigen weefsel op basis van stamcellen geeft de geneeskunde enorme mogelijkheden', zegt Postma.

Verschillende weefsels
'Tot nu toe dachten we dat dergelijk weefselherstel voor de longen niet was weggelegd. De long bestaat immers uit veel verschillende weefseltypen. Dit onderzoek laat zien dat één type stamcel wél kan dienen om die totaal verschillende weefsels te produceren.'

De onderzoekers van het Brigham and Women’s Hospital in Boston gebruikten menselijke stamcellen uit de longen van donoren. In het experiment bleek dat verschillende celtypen van longweefsel ontstonden. Het onderzoek staat beschreven in het jongste nummer van het New England Journal of Medicine.

Alternatief voor transplantatie
'Dit is een heel belangrijke stap, bijvoorbeeld voor alternatieven van longtransplantatie. Onder andere voor mensen met ernstige vormen van longemfyseem rest nu soms maar één oplossing: een donorlong. Dat betekent dat ze wel de rest van hun leven medicijnen moeten gebruiken om de afweer te onderdrukken. Het zou geweldig zijn als je in de toekomst dit soort stamcellen zou kunnen aanzetten om nieuw, lichaamseigen longweefsel te produceren.'

Het Nederlands Respiratoir Samenwerkingsverband (NRS), waarvan Postma voorzitter is, is een platform voor longartsen en –onderzoekers. Het NRS stimuleert samenwerking en coördineert onderzoek naar longziekten. Postma: 'Ik hoop dat dit onderzoek van de Amerikaanse collega’s ook Nederlandse collega’s inspireert om onderzoek op te zetten naar de mogelijkheden van weefselregeneratie in de longgeneeskunde.'