Zuurstofconcentrators, voor- en nadelen

Kort geleden kocht ik op aanraden van mijn vrouw een draagbare zuurstofconcentrator van een welbekend merk. Die apparaten blijken nogal duur te zijn en het nut ervan is niet altijd duidelijk. Huren is vaak wel mogelijk, maar kijk goed of kopen misschien op termijn goedkoper is. Of je een vergoeding krijgt kan je bij je verzekeraar navragen, of misschien geeft je gemeente een bijdrage (navragen bij het WMO-loket van je gemeente). Daarbij mag je wel op maximale weerstand van je gemeente rekenen: ik vrees (weet niet zeker) dat ze allerlei verklaringen vragen en naar je inkomen kijken. Als ze al willen helpen dan krijg je vermoedelijk een leenconcentrator in plaats van geld. Informeer dus voordat je koopt. Verder zijn er meerdere fabrikanten en capaciteiten en de prijzen variëren sterk. Ook de -vaak jaarlijkse- vervanging van de filters (bijna altijd twee per concentrator) tellen mee: de mijne kosten 160 euro per jaar. Mijn apparaat waarschuwt zelf als de werking van de filters minder wordt.


- Wat doet een zuurstofconcentrator precies?

Lucht bestaat uit ca. 79% stikstof en ca. 21% zuurstof, en een klein percentage andere gassen. De hoeveelheid zuurstof varieert per locatie en hangt ook af van de wind. Er zijn gebieden waar het zuurstofgehalte tijdelijk -zelfs op zeeniveau- daalt tot 7%. Gezonde personen merken dit niet of nauwelijks, maar longpatiënten kunnen het er extra benauwd door krijgen. Hoe dan ook, zelfs de normale 21% zuurstof kan al te weinig zijn. Dan kan een zuurstofconcentrator verlichting bieden.


Een misverstand is dat een zuurstofconcentrator niets anders dan een compressor is; dat is echter maar ten dele waar. Stikstof (79%) is een onschadelijk en vrijwel inert gas, maar het neemt wel ruimte in. Het compressordeel van de zuurstofconcentrator pompt lucht door een filter dat stikstof tegenhoudt en zuurstof doorlaat. Daarmee krijg je lucht die voor bijna 100% uit zuurstof bestaat. Omdat dat vaak weer teveel is -teveel zuurstof is ook weer niet gezond-, kan je de concentrator instellen op een bepaald aantal liters zuurstof per minuut. Volgens mijn leverancier is 2 liter per minuut de meest gebruikte instelling van hun apparaten. Er zitten bijna altijd twee filters in een concentrator. De tegengehouden stikstof wordt namelijk door het filter geabsorbeerd. Door het andere filter in te schakelen kan het verzadigde filter worden schoongeblazen. Dat gebeurt automatisch.


Er bestaan vaste, verrijdbare en draagbare concentrators. Een draagbare kan best wel zwaar zijn. De foto's van blije longpatiënten die dankzij de concentrator van de firma X weer een gezellige natuurwandeling kunnen maken zijn lang niet op iedereen van toepassing. Zit je echter in een rolstoel of heb je nog genoeg kracht, dan is een draagbare aan te raden. Er zit meestal een speciale draagtas met schouderband bij. Een vaste concentrator beperkt je in je mobiliteit, maar kan bepaalde voordelen hebben als je bedlegerig bent en erg veel zuurstof nodig hebt. Een verrijdbare is ongeveer net zoiets als een verrijdbare airco: je kan hem gemakkelijk verrijden tussen bijvoorbeeld slaap- en zitkamer.


Dan het nut. Mijn longspecialist wist me te vertellen dat ik zo'n apparaat niet nodig had, want mijn saturatie (zuurstofgehalte van het bloed) was boven de 90%. Ik argumenteerde dat ik vaak zwaar tuinwerk doe en dat mijn saturatie dan ver beneden de 90% komt. In de onderzoekskamer zit ik kalm en beweeg ik niet, dus de meting geeft een sterk vertekend beeld. De concentrator helpt me enorm om na inspanning sneller weer op adem te komen. Ook bij trappen klimmen helpt het. Ja, inderdaad, daar gaf hij me gelijk in. Naast het advies van je longarts moet je dus wel zelf nadenken of je er geld aan wilt uitgeven. Naast de concentrator is het handig om ook een oxymeter te hebben, dan kan je controleren of de concentrator voldoende werkt. Ik zie binnen enkele minuten al een verhoging van het zuurstofgehalte in het bloed. Een oxymeter koop je bij de drogist voor ca. 20 euro en hij werkt meestal op een AA of AAA-batterijtje dat toch wel snel leegraakt.


Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen met een zuurstofconcentrator. Onder welke condities zijn jullie bereid er geld aan te spenderen, is een dure echt beter dan een goedkopere, wat zegt jullie arts ervan, vergoedt jullie verzekering of je gemeente de kosten. En ben ik misschien nog iets vergeten dat jullie belangrijk vinden?


Een uitstekende uitleg over allerlei aspecten van een zuurstofconcentrator is te vinden bij de Isala Klinieken:
https://isala.nl/patientenfolders/5575-zuurstof-thuis/

Uit onderstaande reacties blijkt dat het belangrijk is om extra zuurstof alleen in overleg met, en op voorschrift van je behandelend arts te gaan gebruiken. Het is absoluut niet de bedoeling dat je op eigen houtje extra zuurstof gaat gebruiken. Lees vooral ook de onderstaande reacties!