COPD'ers zijn HOUND (en astmatici vaak YAVIS)

Beste lotgenoot

Als COPD'er weet je het net zo goed als ik: het informatie-aanbod over je aandoening staat niet in verhouding tot de vraag. Vele COPD'ers, vooral maar niet alleen diegenen die pas gediagnosticeerd zijn, voelen zich door 'het verdict' overrompeld en al snel borrelen vele vragen op, de ene al meer luguber dan de andere. Helaas, de antwoorden komen slechts mondjesmaat binnen: de huisarts heeft veel patiënten en heeft vaak weinig diepgaande kennis over dit heikele onderwerp, specialisten zijn soms moeilijker te bereiken dan popsterren.

Hoe komt dat?

Laten we er maar even met de grove borstel door gaan.

Eén reden is dat COPD (nog altijd) als 'een ouwemannenziekte' wordt bekeken - dat was in vroegere tijden namelijk ook zo. Ook nu nog klimt zowat de helft van de patiënten boven 65 jaar. Bovendien komen onevenredig veel patiënten uit de lagere socio-economische klassen. De combinatie van die twee maakt de patiënten vaak minder 'aantrekkelijk' voor hulpverleners. In de psychotherapie hebben ze daar twee termen voor, en naargelang de patiënt in de ene, dan wel de andere categorie thuishoort heeft het werken met hem meer... of minder succes. Die twee termen zijn 'yavis' en 'hound'.

Yavis en hound zijn letterwoorden.
Yavis staat voor young, attractive, verbal, intelligent, succesful.
Hound staat voor humble, old, unattractive, non-verbal en dumb.

Voel je 'm komen?

Onder het mom dat de gemiddelde patiënt te oud, te dom of een combinatie van beide is kan volstaan worden met een (vaak uiterst) summier overzicht: de patiënt wordt meegedeeld dat hij COPD heeft en  krijgt met wat geluk te horen in welke categorie hij belandt - en dat is het zowat. Pas op, ik chargeer nu: uiteraard zijn niet lang alle longartsen zo. Feit is wel dat er op dat vlak een attitudeprobleem heerst bij de gesprekspartner, bovenop het vaak gebruikelijke 'dedain' waarmee een specialist het plebs (waar hij wel zijn centen aan verdient) meent te moeten behandelen. Als je hun proefschriften en dergelijke op internet leest en met open mond de dt-fouten telt begrijp je vaak echt niet waar dat hooghartige air van komt ;-)

Nee, dan een astmapatiënt, die heeft vaak al jong een probleem en z'n sociale status ligt veel minder vast: daar valt veel meer eer aan te halen! Toch klaagt ook menig astmaticus over een gebrek aan info: een argument extra voor de stelling dat er sprake is van een attitudeprobleem.

Deze behandeling-uit-de-hoogte (nog eens: van sommige, lang niet alle specialisten) maakt dat bepaalde voornemens nogal ongeloofwaardig overkomen. Zo horen we de laatste tijd veel over zelfmanagement: de patiënt moet, geconfronteerd met de systemische ziekte die COPD is en de talrijke facetten die daarbij komen kijken, zelf voor een groot deel het scenario van z'n zorg in handen nemen. Nu, dat is een beetje moeilijk als ie van informatie verstoken blijft natuurlijk.

Het is dan ook zaak om jezelf van dat 'hound'-label te ontdoen en je specialist beleefd maar kordaat te laten weten dat je meer info wenst als dat het geval is: hij of zij is daar het best geplaatst voor en dus is het ook zijn of haar plicht om je terdege te informeren. Het moet gezegd dat je ook hier op dit forum vaak de tip ziet passeren om gewapend met een vragenlijstje naar het consult te gaan. Pas als (zogoed als) elke huisdokter of specialist daar ook werkelijk van gediend is kunnen we spreken van een echte vooruitgang en een medisch korps, de 21ste eeuw waardig. Tot dan is het leren leven met frustraties bovenop je vonnis. Gelukkig zijn er nog longforums!

Bart