Zuurstofconcentrators, voor- en nadelen
02-07-2019 om 14:27 uurKort geleden kocht ik op aanraden van mijn vrouw een draagbare zuurstofconcentrator van een welbekend merk. Die apparaten blijken nogal duur te zijn en het nut ervan is niet altijd duidelijk. Huren is vaak wel mogelijk, maar kijk goed of kopen misschien op termijn goedkoper is. Of je een vergoeding krijgt kan je bij je verzekeraar navragen, of misschien geeft je gemeente een bijdrage (navragen bij het WMO-loket van je gemeente). Daarbij mag je wel op maximale weerstand van je gemeente rekenen: ik vrees (weet niet zeker) dat ze allerlei verklaringen vragen en naar je inkomen kijken. Als ze al willen helpen dan krijg je vermoedelijk een leenconcentrator in plaats van geld. Informeer dus voordat je koopt. Verder zijn er meerdere fabrikanten en capaciteiten en de prijzen variëren sterk. Ook de -vaak jaarlijkse- vervanging van de filters (bijna altijd twee per concentrator) tellen mee: de mijne kosten 160 euro per jaar. Mijn apparaat waarschuwt zelf als de werking van de filters minder wordt.
- Wat doet een zuurstofconcentrator precies?
Lucht bestaat uit ca. 79% stikstof en ca. 21% zuurstof, en een klein percentage andere gassen. De hoeveelheid zuurstof varieert per locatie en hangt ook af van de wind. Er zijn gebieden waar het zuurstofgehalte tijdelijk -zelfs op zeeniveau- daalt tot 7%. Gezonde personen merken dit niet of nauwelijks, maar longpatiënten kunnen het er extra benauwd door krijgen. Hoe dan ook, zelfs de normale 21% zuurstof kan al te weinig zijn. Dan kan een zuurstofconcentrator verlichting bieden.
Een misverstand is dat een zuurstofconcentrator niets anders dan een compressor is; dat is echter maar ten dele waar. Stikstof (79%) is een onschadelijk en vrijwel inert gas, maar het neemt wel ruimte in. Het compressordeel van de zuurstofconcentrator pompt lucht door een filter dat stikstof tegenhoudt en zuurstof doorlaat. Daarmee krijg je lucht die voor bijna 100% uit zuurstof bestaat. Omdat dat vaak weer teveel is -teveel zuurstof is ook weer niet gezond-, kan je de concentrator instellen op een bepaald aantal liters zuurstof per minuut. Volgens mijn leverancier is 2 liter per minuut de meest gebruikte instelling van hun apparaten. Er zitten bijna altijd twee filters in een concentrator. De tegengehouden stikstof wordt namelijk door het filter geabsorbeerd. Door het andere filter in te schakelen kan het verzadigde filter worden schoongeblazen. Dat gebeurt automatisch.
Er bestaan vaste, verrijdbare en draagbare concentrators. Een draagbare kan best wel zwaar zijn. De foto's van blije longpatiënten die dankzij de concentrator van de firma X weer een gezellige natuurwandeling kunnen maken zijn lang niet op iedereen van toepassing. Zit je echter in een rolstoel of heb je nog genoeg kracht, dan is een draagbare aan te raden. Er zit meestal een speciale draagtas met schouderband bij. Een vaste concentrator beperkt je in je mobiliteit, maar kan bepaalde voordelen hebben als je bedlegerig bent en erg veel zuurstof nodig hebt. Een verrijdbare is ongeveer net zoiets als een verrijdbare airco: je kan hem gemakkelijk verrijden tussen bijvoorbeeld slaap- en zitkamer.
Dan het nut. Mijn longspecialist wist me te vertellen dat ik zo'n apparaat niet nodig had, want mijn saturatie (zuurstofgehalte van het bloed) was boven de 90%. Ik argumenteerde dat ik vaak zwaar tuinwerk doe en dat mijn saturatie dan ver beneden de 90% komt. In de onderzoekskamer zit ik kalm en beweeg ik niet, dus de meting geeft een sterk vertekend beeld. De concentrator helpt me enorm om na inspanning sneller weer op adem te komen. Ook bij trappen klimmen helpt het. Ja, inderdaad, daar gaf hij me gelijk in. Naast het advies van je longarts moet je dus wel zelf nadenken of je er geld aan wilt uitgeven. Naast de concentrator is het handig om ook een oxymeter te hebben, dan kan je controleren of de concentrator voldoende werkt. Ik zie binnen enkele minuten al een verhoging van het zuurstofgehalte in het bloed. Een oxymeter koop je bij de drogist voor ca. 20 euro en hij werkt meestal op een AA of AAA-batterijtje dat toch wel snel leegraakt.
Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen met een zuurstofconcentrator. Onder welke condities zijn jullie bereid er geld aan te spenderen, is een dure echt beter dan een goedkopere, wat zegt jullie arts ervan, vergoedt jullie verzekering of je gemeente de kosten. En ben ik misschien nog iets vergeten dat jullie belangrijk vinden?
Een uitstekende uitleg over allerlei aspecten van een zuurstofconcentrator is te vinden bij de Isala Klinieken:
https://isala.nl/patientenfolders/5575-zuurstof-thuis/
Uit onderstaande reacties blijkt dat het belangrijk is om extra zuurstof alleen in overleg met, en op voorschrift van je behandelend arts te gaan gebruiken. Het is absoluut niet de bedoeling dat je op eigen houtje extra zuurstof gaat gebruiken. Lees vooral ook de onderstaande reacties!
Zuurstof is ook niet altijd een oplossing en zonder gevaar. Als je longen niet goed meer werken kan je CO2 gaan stapelen bij gebruik van zuurstof. Doe dit altijd alleen op vootschrift van je arts.
Een opmerking die niet het verhaal of vraag Reuzenkakatoe van wil ondermijnen, maar in aansluiting op de opmerking van Daantje.
Eigenlijk is het best vreemd dat Zuurstofconcentrators in vrije verkoop zijn. Zuurstof is een medicijn en dat heeft voor en nadelen. Daantje noemde al het stapelen, maar het is ook dat onze longen niet gebouwd zijn op een hogere concentratie zuurstof in inademingslucht dan de 21%. Dus de kans dat de longblaasjes beschadigen van een hogere concentratie is aanzienlijk (heb ik niet van mezelf maar van mijn arts die mij zuurstof voorschreef).
Wat niet wil zeggen dat je als je zuurstoftekort hebt je geen gevaar loopt, dus dat moet echt tegen elkaar afgewogen worden.
Wat ik ermee wil zeggen is dat voor zuurstofgebruik, net als voor elk medicijn, tot aan paracetamol aan toe, nooit geldt “baat het niet dan schaadt het niet”.
Paracetamol is ook in vrije verkoop, en andere middelen ook, maar niet voor niks is veel enkel via een artsenrecept te krijgen
Dat geldt voor zuurstof ook.
Maar ik snap je punt, @ Reuzenkakatoe, dat jouw saturatie in je leefomstandigheden anders is dan bij de arts in zijn spreekkamer en dat jij zeker geholpen bent met een apparaat thuis.
Maar als waarschuwing wilde ik het toch in t algemeen wel zeggen.
@reuzenkakatoe, ik heb zuurstof gekregen na een looptest, in 1e instantie alleen voor bij inspanning, nu 24 /7 door verslechtering en omstandigheden.
Zou het niet goed zijn om eens te vragen om een inspanningstest bij de longarts, loop of fietstest zodat ze zien dat je zuurstof dan behoorlijk zakt.
Dan krijg je het sowieso vergoed, ook de draagbare met flow, ik heb een inogen, met kleine accu en ook grote accu.
Thuis de verrijdbare continu zuurstof concentrator, bevalt mij allemaal goed, alleen is de draagbare op slechte dagen nog te zwaar voor idd zo'n wandelin wat op de folder staat, achter de rolstoel lukt wel met zuurstof eraan, afwisselend zitten en lopen.
Ook heb ik een rollator waar ik de zuurstof in doe en achter loop
Succes!
Waarom zou je zelf een concentrator aanschaffen als je longarts van mening is dat je baat hebt bij extra zuurstof? Dan wordt het voorgeschreven en vanuit de zorgverzekering geregeld. En ook dan is het niet zo dat je vastzit aan type x of merk y. Ik heb eerst een concentrator gehad en verschillende merken en modellen uitgeprobeerd. Nu vloeibaar, want dat bevalt mij vele malen beter. Daarbij ook een aantal verschillende strollers kunnen proberen om te kijken welke voor mij het fijnste is. Neusbrilletje zelfde: ik heb diverse modellen en maten uit mogen proberen, kon daarbij aangeven wat ik zocht en werd super geadviseerd door mijn leverancier.
Straks op vakantie naar het buitenland is vloeibaar erg lastig te organiseren. Daarom dan weer tijdelijk een mobiele concentrator, ook weer in goed overleg met mijn leverancier.
@Edelweiss
Dank voor je reactie. Zowel jij als Daantje geven goed onderbouwde waarschuwingen. Ik kon dat zelf nooit beredeneren, ook al omdat de leverancier nul informatie geeft, en mijn eigen longspecialist het overduidelijk prima vond dat ik een concentrator had gekocht. Ik zal alle waarschuwingen die ik van mede-gebruikers krijg verzamelen en in het bericht zelf zetten.
Dank voor je moeite!
@goudvisje
@EmmaW
Allebei dank voor jullie tips, ik zal kijken wat er nog mogelijk is. Voor mezelf is er geen urgentie meer, maar wat jullie zeggen is bijzonder nuttig voor anderen die ook twijfelen wat ze moeten doen.
In overleg met je zuurstofleverancier (wanneer het voorgeschreven is door je longarts) is vaak veel mogelijk en kun je vaak wel verschillende dingen uitproberen.
Zelf vind ik vloeibare zuurstof het fijnst, maar gebruik daarnaast ook een mobiele concentrator.
We hebben zelf wel een vaste concentrator aangeschaft om flexibeler te zijn met ergens overnachten. In principe levert je zuurstofleverancier ook wel een concentrator op een ander adres, maar dat moet je geruime tijd vantevoren aanvragen. Spontaan ergens een nachtje blijven slapen kan dan dus niet omdat de pulse flow van de mobiele concentrator niet geschikt is om mee te slapen.
Groot nadeel van de concentratoren vind ik de herrie die ze maken. Is bv bij een klassiek concert erg storend. En mijn ‘fluisterstille’ vaste concentrator produceert nog steeds 48db, wat niet echt prettig is naast je bed. Ook produceren ze vrij veel warmte, waardoor het op een kleine hotelkamer (waar het meestal al warm is) al snel bloedheet wordt.