V: Rook, roet, bouwstof: COPD?

Lang verhaal...

Ik had een jaar geleden een brand in mijn keuken. Op zich niet zoveel schade door het vuur zelf, maar veel rookontwikkeling en daardoor heel het appartement bedekt in een laag roet. Ik ademde flink wat rook in, die vooral afkomstig was van verbrand plastic (polypropyleen). Het duurde twee weken voor een professionele reinigingsfirma langskwam. Tijdens die twee weken bleef ik in het met roet bedekte appartement wonen. Ik sliep in de enige kamer die niet door rook en roet geraakt was, met het raam open. Ik kookte bij het grote open raam in de woonkamer, met een kleine draagbare grill en een magnetron. Ik douchte ook in de badkamer, waarbij ik nu denk dat ik fijne roetdeeltjes via de waterdamp moet binnengereden hebben. Ik was me niet bewust van de mogelijk schadelijke gevolgen van roet en zag het meer als een ongemak waar ik me wel door zou slaan ("effe doorzetten"). De reinigingsfirma stond ook in voor het plaatsen van een nieuwe keuken. Bij het verwijderen van de oude keuken werd heel de ruimte 'gestript', zelfs plaasterwerk, tegels, cement, wandplaten werden volledig afgebeiteld. De werknemers droegen hierbij geen mondmasker en er werd niet naar een asbestinventaris gevraagd, hoewel het om een gebouw uit de jaren '60 gaat. Ik werd blootgesteld aan het stof dat vrijkwam bij de kapwerken en ruimde al het achtergebleven stof op de vloer in keuken, gang en woonkamer zelf op - erg stoffige toestanden dus. Ik heb gemerkt dat er nog steeds van dit stof onder de nieuwe keukenkasten ligt (afgesloten achter een strip PVC), en ik plan dit zsm te laten onderzoeken in een lab op aanwezigheid van asbest en/of silicium.

Vijf maanden na de brand had ik toevallig een verplichte volledige medische screening voor het werk. Hierbij deed ik voor het eerst in mn leven een spirometrietest. Daaruit bleek dat de hoeveelheid lucht die ik kon uitblazen (zo hard ik kon) in 1 seconde (FEV1) slechts 82% bedroeg van de obv geslacht, leeftijd en lengte voorspelde waarde. Ik zag er geen echt probleem in, temeer omdat men bij de medische dienst er ook met geen woord over repte. Ik dacht eigenlijk dat ik de test - die ik maar raar vond - niet helemaal correct had uitgevoerd.

Een half jaar later had ik echter weer een zelfde keuring, met dezelfde resultaten op spirometrie. Deze keer werd ik door een andere dokter gezien en die vroeg me enkel of ik als kind astma had gehad (niet dat ik wist) en me doorstuurde naar een longarts voor verder onderzoek.

Bij die longarts weer min of meer dezelfde resultaten bij de (uitgebreidere) blaastesten. Totale uitgeblazen volume (FVC) ging licht omhoog tov de vorige test, van 102 naar 107% meen ik - waarschijnlijk doordat me nu pas uitgelegd werd dat ik echt tot het allerlaatste pufje moest uitblazen - waardoor de verhouding FEV1 / FVC nét onder de 70% drempel viel. Reversibiliteit van FEV1 na toediening van een bronchodilator was slechts 6%. Door deze lage toename in combibatie met de achtergrond van triple blootstelling was ik bezorgd over mogelijke COPD. De arts was niet overtuigd dat mijn 'triple' blootstelling significant was en wuifde dit element weg voor zijn diagnose. Hij focuste op het feit dat er als tiener erg milde stofallergie bij me was vastgesteld, stelde diagnose 'milde allergische astma' en vroeg me om na 3 maanden puffen (2x1 symbicort 160) terug te komen voor een nieuwe test. Ik moet hierbij wel opmerken dat ik in de tijd tussen de brand en deze tests geen enkel symptoom had waardoor ik naar een dokter had willen rennen. Nadat ik erover nadacht schoot me wel tebinnen dat ik iets rapper buiten adem was bij inspanning, maar dat schreef ik toe aan een ietwat teruglopende conditie - temeer omdat ik na de brand niet meer zoveel beweging gehad had. Ook herinnerde ik me dat ik sinds een paar maanden soms een prikkelend/tintelend gevoel had in mijn bovenrug, tussen het linkerschouderblad en de ruggengraat. De eerste keer dat ik dit gewaar werd was meteen na het zwemmen in open lucht afgelopen zomer (zwemvijver waar ook eenden zitten, dus nogal smerig water). Dit begon pas toe te nemen nadat ik begon te puffen (zie hieronder). Voor de rest had ik geen klachten.

Ik besloot een tweede opinie te zoeken. Deze longarts was heel wat proactiever en liet tal van extra tests uitvoeren, waaronder een x-ray en allergietest op de huid. Allergietest toonde enkel heel minimale allergie voor katten en huisstofmijt (beide 3mm meetwaarde op de huid). X-ray toonde volgens de arts 'afgetekende lijnen', wat voor hem reden was om een CT scan te laten doen. Daaruit komt nu op het eerste zicht milde peribronchiale verdikking (cuffing) naar voor, maar een uitgebreidere bespreking met mijn eigen arts volgt over 2 weken. Ondertussen is er ook nogmaals een spirometrie gebeurd, waarbij FEV1 nu (na 1 maand puffen) 86% bedroeg, maar ZERO reversibiliteit - dus eveneens 86% na toediening van bronchodilator. Mijn arts vroeg me hierop om mijn dosis symbicort te verdubbelen - dus telkens 2 pufs, zowel 's morgens als 's avonds.

Het viel me op dat ik pas symptomen ging merken nadat ik met puffen begon (piepen bij koud weer, verzwaarde ademhaling). Het irriteerde ook m'n longen. Nadat ik onlangs 2 dagen niet gepuft had kreeg ik een kanjer van een aanval. Dit begon bij het opstaan en verergerde razendsnel in de volgende uren. Luchtwegen en longen helemaal vol slijm, bijtend gevoel op de longen (alsof er vanbinnen met scheermesjes kleine sneetjes gemaakt werden), licht koortsig, stem viel weg de tweede dag, erg zware ademhaling, pijnlijk ophoesten van erg veel dik slijm, pijnlijke ribben door het hoesten. Het prikkelende/tintelende gevoel in mijn bovenrug dat ik eerder beschreef werd feller en ging over in scherpe pijn. Na de tweede dag verminderden de symptomen, vooral de slijmen trokken weg. Lichte koorts verminderde vervolgens, maar wat bleef (nu al 2 weken) is aanhoudende kortademigheid. Ik hoop dat dit nog wegtrekt en niet permanent is. Ik kan amper wat trappen op zonder buiten adem te zijn, terwijl ik altijd vrij sportief ben geweest. De avond voor deze aanval nam ik een kijkje onder de keukenkasten, waar ik stofmonsters nam van het bouwstof dat er nog afgesloten lag sinds de werken in de keuken. Het lijkt erop dat het nieuwe contact met dit stof (zeer fijn cementgruis, brokken steen, huisstof, etc) deze aanval (mijn eerste ooit) triggerde.

Alles samen genomen, kan ik me niet losmaken van de hypothese van COPD. Alle artsen die ik al zag verwerpen deze mogelijkheid echter. Zij zeggen 'relatief jonge leeftijd (35) en nooit gerookt = COPD uitgesloten'. Dit lijkt me wat kort door de bocht. Ik weet dat 80-90% van COPD-patiënten (ex-)roker is, maar dan blijft er nog die resterende 10-20% natuurlijk.. En dan lees ik toch dat blootstelling aan rook, roet en andere vervuilende stoffen hier een belangrijke rol in kan spelen. Ik begrijp niet dat artsen mijn blootstelling aan deze stoffen als 'niet significant' beschouwen - temeer omdat ik onlangs merkte dat er bovenop een grote kast in mijn slaapkamer blijkbaar nog heel wat roet was blijven liggen het afgelopen jaar - dus dit heb ik mogelijk nog elke avond beetje bij beetje ingeademd. Ik slaap met het raam open doorgaans, maar dit heeft misschien net de circulatie van roetdeeltjes in de hand gewerkt?

Ik moet nog toevoegen dat ik als klein kind (2-3 jaar) terugkerende bronchitis had en ook longontsteking, waarbij ik zelfs een keer in het ziekenhuis opgenomen werd. Mijn vader had astma als kind maar had er in zijn verdere leven geen last van. Ik heb voor de brand nooit een spirometrie gehad.

Ik weet niet of iemand hier licht kan laten schijnen op deze wazige situatie? Ik zie zelf nog maar moeilijk de bomen door het bos, maar de balans *lijkt* toch door te slaan naar beginnende (voorlopig milde) COPD?

Dank voor reacties!